Alergia na gluten czyli celiakia

Celiakia jest chorobą immunologiczną, o podłożu genetycznym. Trwa ona całe życie i polega na nietolerancji glutenu (białka zawartego m.in. w zbożach – pszenicy, życie, jęczmieniu…). Celiakia i alergia na gluten nie są pojęciami tożsamymi. Choć obie te przypadłości wymagają stosowania diety bezglutenowej, to ich geneza, jak i objawy, różnią się od siebie.
W przypadku alergii na gluten reakcja może nastąpić bezpośrednio po spożyciu pokarmu go zawierającego, ale także 1 – 2 dni po posiłku. Reakcję typu natychmiastowego charakteryzują: biegunka, wymioty, pokrzywka skórna, atopowe zapalenie skóry, skurcz oskrzeli, katar a nawet wstrząs anafilaktyczny. Reakcja typu późnego daje takie objawy jak: biegunka i zaostrzenie atopowego zapalenia skóry.
Przebieg uczulenia na gluten różni się w zależności od wieku. Dzieci cierpiące na tę przypadłość mają szansę na dorosłe życie bez alergii.
Inaczej jest w przypadku celiakii – to choroba nieuleczalna. W dodatku może się ujawnić w każdym wieku ( nie tylko wśród dzieci, ale też u osób dojrzałych, przeważają kobiety).
Występują trzy postacie tej nietolerancji pokarmowej:
– pełnoobjawowa (jawna, aktywna) – charakteryzują ją bóle brzucha, wzdęcia, biegunki, niedobory składników pokarmowych, spadek masy ciała, zaburzenia rozwoju u dzieci, depresja;
– ubogoobjawowa – ze zmianami w błonie śluzowej jelita jednak bez objawów aktywnych; mogą wystąpić: próchnica zębów, niedorozwój szkliwa, afty, wrzodziejące zapalenie jamy ustnej, wysoki poziom cholesterolu, niedokrwistość, zaburzenia neurologiczne i psychologiczne, poronienia, osteoporoza;
– ukryta – gdzie nie widać zmian w jelicie cienkim;
Celiakia jest chorobą, do której zdiagnozowania konieczny jest szereg specjalistycznych badań (m.in. biopsja jelita cienkiego). Jednakże nie można bagatelizować oznak wskazujących na jej występowanie.
Konieczne jest stosowanie diety bezglutenowej – przez całe życie. W wypadku nieliczenia celiakii może bowiem dojść do groźnych powikłań, jak:
– anemia z niedoborem żelaza, zapalenie naczyń, problemy z krzepnięciem krwi;
– wczesna osteoporoza, niska gęstość kości, zapalenie stawów;
– padaczka, autyzm, depresje, nerwice, schizofrenia, demencja, zaburzenia równowagi, oczopląs i inne zaburzenia neurologiczne;
– stłuszczenie wątroby, marskość wątroby, przewlekłe zapalenie wątroby, kłębuszkowe zapalenie nerek;
– zaburzenia płodności ,skłonność do poronień;
– schorzenia tarczycy i trzustki, cukrzyca typu I, choroba Addisona;
– choroby płuc – sarkoidoza, astma;
Wzrasta też ryzyko wystąpienia nowotworu układu pokarmowego (zwłaszcza chłoniaka jelita cienkiego).
Można powiedzieć, że w przypadku chorych na celiakie gluten jest nie tyle czynnikiem alergizującym, co trucizną, która może w znaczący sposób skrócić ich życie i obniżyć jego jakość.