Kiedy dieta bezglutenowa ma sens?

Dieta bezglutenowa stała się ostatnio bardzo modna. Stosują ją aktorki, piosenkarki i prezenterki telewizyjne. Wszystkie bardzo chwalą sobie jej rezultaty w programach śniadaniowych. Twierdzą, że dzięki diecie bezglutenowej pozbyły się trądziku, bólu brzucha, niestrawności itp. Ile jednak jest w tym prawdy? Kiedy dieta bezglutenowa ma sens?

Czym jest gluten?

Gluten jest białkiem, które występuje w zbożu. Gdy pieczemy chleb z mąki pszennej, żytniej czy jęczmiennej, zyskuje on specyficzną konsystencję i strukturę właśnie za sprawą tego białka. Gluten występuje w kilku odmianach, co można zobaczyć podczas wyrabiania ciasta na chleb. Pieczywo z mąki pszennej dużo lepiej się formuje niż z mąki żytniej. Dzięki glutenowi pieczywo ma charakterystyczne pęcherzyki powietrza.

W czym występuje gluten?

Gluten jest białkiem występującym w zbożach takich jak pszenica, żyto i jęczmień. Znajdziemy go zatem w wyrobach z mąki pszennej, żytniej i jęczmiennej, a także w kaszach uzyskanych z tych zbóż. Musimy jednak pamiętać, że gluten nie tylko występuje w pieczywie, ale też w gotowych sosach, zupach w proszku itp. Mąka pełni w nich rolę substancji zagęszczającej. W związku z tym, iż w wielu fabrykach wykorzystuje się mąkę z pszenicy, żyta czy jęczmienia do produkcji jakichś wyrobów, to linie produkcyjne mogą być zanieczyszczone. W rezultacie trzeba dokładnie czytać etykiety produktów spożywczych. Należy na nich szukać symbolu przekreślonego kłosa. Niestety, wiele produktów, nawet orzeszki ziemne czy laskowe, mogą być zanieczyszczone śladowymi ilościami glutenu.

Celiakia, czyli choroba trzewna

Celiakia to choroba, w której obserwuje się nietolerancję glutenu. Dochodzi do stanu zapalnego kosmków jelitowych, w wyniku którego zmniejsza się powierzchnia chłonna jelit. W rezultacie organizm gorzej przyswaja substancje odżywcze zawarte w żywności, co z kolei prowadzi do licznych niedoborów substancji odżywczych, w tym anemii, czyli niedoboru żelaza. Aby nie dopuścić do uszkodzenia kosmków jelitowych, osoby chorujące na celiakię powinny unikać produktów zawierających gluten.

Alergia na gluten

Dieta bezglutenowa stanowi też konieczność w przypadku osób, które zmagają się z alergią na gluten. Warto tutaj podkreślić, że uczulenie na to białko nie jest równoznaczne z celiakią. Są to dwie różne jednostki chorobowe. Alergia na gluten wiąże się z nadwrażliwością układu immunologicznego. System odpornościowy organizmu widzi w glutenie potencjalne zagrożenie i postanawia je zwalczyć, uruchamiając reakcje obronne.

Dlaczego osoby zdrowe nie powinny przechodzić na dietę bezglutenową?

Gluten jest obecny w wielu produktach spożywczych. Unikając produktów z mąki pełnoziarnistej, pozbawiamy się cennego źródła witamin z grupy B. Są one niezbędne do prawidłowego funkcjonowania naszej skóry, powstawania poprawnych łańcuchów hemoglobiny, ale też zachowania innych funkcji organizmu. Ponadto rezygnując na dłuższy czas z glutenu, gdy ten nam nie szkodzi, sami doprowadzamy się do nietolerancji tego białka. Po pół roku zjedzenie bułki pszennej rzeczywiście może nam zaszkodzić.